Van Vraagstuk naar Inzicht met Verhalen
Als je met een vraagstuk zit in je organisatie of gemeenschap, kun je verhalen gebruiken om beter te begrijpen wat er speelt. Dat doe je in twee stappen: eerst verzamelen mensen hun eigen ervaringen en geven daar betekenis aan. Daarna bespreek je die verhalen samen in een werksessie. Zo kom je tot nieuwe inzichten en ideeën voor verbetering.
Stap 1: Verhalen verzamelen en eerste betekenis geven
Je begint met het formuleren van het vraagstuk. Wat wil je weten of begrijpen? Daarna stel je een aantal open vragen op die mensen uitnodigen om hun ervaring te delen. Bijvoorbeeld: “Wat gebeurde er?” of “Wat was voor jou belangrijk in die situatie?”
Die verhalen kun je op verschillende manieren verzamelen:
- Via een online platform waar mensen hun verhaal kunnen typen (dit noemen we een VertelPunt).
- In een één-op-één gesprek (narratief interview).
- In een groep, bijvoorbeeld aan een verteltafel of in een vertelkring.
Na het delen van hun verhaal beantwoorden mensen een paar extra vragen over hun ervaring. Zo geven ze zelf betekenis aan hun verhaal. Dat is de eerste stap van sensemaking: begrijpen wat hun ervaring voor hen betekent.
Alle verhalen en antwoorden worden verzameld in één systeem. Zo kun je later goed zien wat er speelt en waar patronen ontstaan.
Stap 2: Samen verhalen duiden in een werksessie
Als er genoeg verhalen zijn verzameld, organiseer je een werksessie. Daarin bespreek je de verhalen met een groep mensen. Dat kunnen vertellers zijn, maar ook collega’s, leidinggevenden of andere betrokkenen.
Je maakt bijvoorbeeld kaartjes met samenvattingen van de verhalen. De groep leest die en praat erover. Wat valt op? Wat raakt hen? Wat zien ze terugkomen?
Door samen te praten over de verhalen, ontstaan nieuwe inzichten. Mensen begrijpen elkaar beter en zien wat er nodig is om iets te verbeteren. Dat is de tweede stap van sensemaking: samen betekenis geven aan wat er is gedeeld.
Aan het eind van de sessie kun je de belangrijkste inzichten opschrijven. Die kun je gebruiken om keuzes te maken of acties te starten.
Toegankelijkheid en andere manieren van verzamelen
Het is belangrijk dat het VertelPunt makkelijk te gebruiken is. Denk aan duidelijke taal, een eenvoudige opzet en de mogelijkheid om anoniem te blijven. Zo voelen mensen zich veilig om hun verhaal te delen.
Naast het VertelPunt kun je ook andere manieren gebruiken om verhalen op te halen. Interviews en groepsgesprekken zijn waardevol, zeker als mensen liever praten dan schrijven. Je kiest de vorm die past bij de mensen en de situatie.
Tot slot
Door verhalen te verzamelen en samen te bespreken, krijg je een rijker beeld van wat er speelt. Je leert van echte ervaringen en kunt beter beslissingen nemen. Verhalen helpen je om te begrijpen, te verbeteren en samen verder te komen.