De uitdaging van het organisatiegeheugen
Organisaties investeren veel tijd en moeite in het opbouwen en “onderhouden” van de gedeelde kennis, ervaringen en inzichten die de organisatie sterker maken. Maar het werkzaam krijgen van zo’n organisatiegeheugen blijkt vaak een uitdaging. Hoe zorg je ervoor dat medewerkers zich er daadwerkelijk mee verbonden voelen en er actief aan bijdragen? Het antwoord ligt in het vertellen en delen van verhalen.
Tacit knowledge: De kracht van stilzwijgende kennis
Een belangrijk element van het collectief geheugen is tacit knowledge – de impliciete, moeilijk te verwoorden kennis en vaardigheden die medewerkers in de loop van de tijd hebben opgebouwd. Dit soort kennis zit vaak “verborgen” in de hoofden van ervaren professionals en is lastig over te dragen via formele kanalen. Verhalen bieden een uitkomst. Door het delen van micro-narratieven – korte, aansprekende verhalen – kunnen medewerkers tacit knowledge op een natuurlijke manier overdragen aan collega’s. De context, nuances en ‘buikgevoel’ die besloten liggen in deze verhalen, maken de kennis toegankelijker en meer bruikbaar.
Generatiekloof overbruggen met verhalen
Vaak voelen jongere medewerkers dat hun kennis en ideeën niet worden gewaardeerd binnen de organisatie. Zij hebben het gevoel dat de ‘oude garde’ niet openstaat voor vernieuwing. Dit kan een barrière vormen voor het van elkaar leren. Door middel van verhalen kunnen organisaties deze generatiekloof overbruggen door het samen leren. Wanneer ervaren professionals bereid zijn om met een open mind te luisteren naar de ervaringen en inzichten van jongere collega’s, ontstaat er wederzijds respect en leerbereidheid. Het ophalen en delen van verhalen, zowel van jong als oud, laat zien dat iedereen een waardevolle bijdrage kan leveren aan het collectief geheugen.
Verhalen als brug naar de toekomst
Naast het versterken van het hier-en-nu, kunnen verhalen ook een brug slaan naar de toekomst. Door inspirerende voorbeelden te delen over hoe de organisatie in het verleden crises heeft overwonnen of innovaties heeft doorgevoerd, kunnen medewerkers zich beter identificeren met de organisatieambities. Deze toekomstgerichte verhalen geven medewerkers houvast en motivatie om zelf een actieve rol te spelen in het vormgeven van de organisatietoekomst. Zo dragen verhalen bij aan een collectief gevoel van richting en urgentie.
Van kennis naar wijsheid
Het collectief geheugen is meer dan alleen kennis en informatie. Uiteindelijk gaat het om wijsheid – de vaardigheid om kennis op de juiste manier toe te passen in complexe, onvoorspelbare situaties. Verhalen spelen hierin een cruciale rol. Door ervaringsverhalen te delen, leren medewerkers niet alleen feitenkennis, maar ook de wijsheid die nodig is om adequaat te handelen. Wat deed iemand in een bepaalde situatie en waarom? Wat waren de achterliggende drijfveren en overwegingen? Deze nuances en inzichten zijn van onschatbare waarde voor de organisatie.
Conclusie
Organisaties die willen werken aan een hecht en levend collectief geheugen, kunnen veel baat hebben bij het benutten van verhalen. Door micro-narratieven te delen, kunnen medewerkers tacit knowledge overdragen, generatiekloven overbruggen en inspiratie putten voor de toekomst. Zo groeit er niet alleen kennis, maar ook wijsheid binnen de organisatie.
Meer informatie over het Collectief Geheugen: https://www.collectiefgeheugen.com/
