Vaak krijgen we in ons werk de vraag of we veranderingen meetbaar kunnen maken en op welke termijn. En ja dat kan. Het kost alleen wat tijd. Ik (Marco) moet denken aan mijn tijd bij de Luchtmacht. Van 2000 tot 2005 was ik verantwoordelijk voor het beleid van de psychologische selectie van de Luchtmacht. Een onderdeel van mijn werk was het behandelen van bezwaarschriften in de tweede termijn van vliegerkandidaten (jongeren die piloot wilden worden). Dat was een enorm lastige klus. Een vliegerkandidaat kon een bezwaar indienen in de eerste termijn over het niet goed uitvoeren van de selectie en evt omstandigheden die voor die kandidaat niet ideaal waren. Dat was dan inmiddels al beantwoord en dan kon de kandidaat een tweede bezwaarschrift indienen die dan vooral ging over moeite die de kandidaat had met de gekozen testen en de inschatting die was gemaakt. Ieder jaar hadden we zo’n 40 bezwaarschriften en deden we daar ongeveer 1,5 dag a 2 dagen over om die te beantwoorden. Je moest het gehele dossier doorgronden, in gesprek met de uitvoerders, evt in gesprek met de kandidaat en dan een antwoord formuleren.
In 2005 werd ik verantwoordelijk voor de uitvoer van de Vliegerselectieprocedure en stapte ik dieper (beter laat dan nooit) in de leefwereld van de vliegerkandidaat. Een selectieproces van ongeveer 1 a 1,5 jaar met tussentijdse afvalmomenten. De selectieratio was 2,5%. Als kandidaat ontmoet je veel anderen (je deed veel in groepjes) en de kans is groot dat die allemaal afvallen. Je geloof in een goede afloop wordt steeds groter, want jij mag door. Aan het einde vloog je 6 vluchten in een Slingsby op TTC Seppe (de ultieme job sample) en daarna kreeg je na een aantal weken een telefoontje.
Hallo, je spreekt met de planningscoördinator van het CML, ik wil je de uitslag van je selectieprocedure mede delen. Je hebt het niet gehaald.” Ja, zo hadden we het ingericht. De kandidaat stelt op zo’n moment vragen die niet kunnen worden beantwoord. Wat een raar moment hadden we gecreërd met elkaar. Toen ik dat besefte ben ik zelf gaan bellen om de uitslag mede te delen. Ik legde dan de principes van selectie uit en nodigde mensen uit voor een nagesprek op het Centrum voor Mens en Luchtvaart. Of ze nu een positief of negatief selectie-advies kregen, iedereen werd uitgenodigd die ™ de laatste fase was gekomen. Dit leverde 60 gesprekken per jaar op. Je moest een gesprek voorbespreken en evalueren. In totaal 180 uur. Het waren goede gesprekken waar je elkaar begreep.
In dat gesprek vroegen we dan ook wat de plannen waren nu dat een kandidaat was afgetest. Voorzichtig bespraken we (als iemand geen plannen had) of de vliegerkandidaat geen interesse had in een andere functie van bijvoorbeeld gevechtsleider of luchtverkeersleider. Een deel maakte die keuze omdat ze zo graag betrokken wilden zijn bij de Luchtmacht en het vliegen.
En wat gebeurde er met de bezwaarschriften? Na een jaar hadden we er nog maar 2 een verschil van 38. Even een snel rekensommetje: 38 maal 12 (1,5 dag) = 456 – 180 = 276. Deze aanpassing leverde 7 weken werkbesparing op. Je kan dan zeggen een mooi resultaat van deze aanpassing. Later hoorde ik wat de echte (in mijn beleving) waarde was van deze interventie. Al jaren lang had de Luchtmacht een probleem met het werven van Luchtverkeersleiders en Luchtgevechtsleiders. Door de gesprekken die wij voerden werd dat gat gedicht. Want de vliegerkandidaten hadden al 80% van de psychologische tests succesvol doorlopen voor die functies en waren medisch en fysiek geschikt bevonden. Een meetbaar effectje?
Ik leer daarvan dat ik breder mag kijken naar de effecten van ons werk. In een project waarin we werkbeleving in kaart brengen door verhalen zei iemand in de projectgroep: “Ik vind het zo gaaf dat mijn organisatie dit DURFT, dit heeft mijn beeld over mijn organisatie veranderd.”
Kort geleden kreeg ik een terugkoppeling over een aantal verteltafels met jongeren die in 2017 is uitgevoerd. Een punt uit die verteltafels is toen opgepakt, namelijk de kwestie van moeilijke taal in brieven. Dit leidde in Enschede tot het herschrijven van brieven onder de noemer Direct Duidelijk. Ook is vanuit Enschede de Direct Duidelijk brigade gestart die landelijke inzet pleegt. Een persoon die destijds de actie oppakte om de kwestie onder de aandacht te brengen is voor deze brigade gaan werken. Meetbaar effectje wat we als StoryConnect toeeigenen? Nee zeker niet, we bieden een mogelijkheid aan om vanuit de verschillende leefwerelden anders te kijken en anders te doen. De betrokken persoon/personen hebben dit gerealiseerd. En op een moment dat ik dit hoor, vier ik het mee.